ၵဵင်းသႅၼ်

ပႅၵ်ႈပႆတၢင်း တီႈႁိမ်းၽင်ႇၼမ်ႉမႄႈၶွင်

Louis Delaporte လႆႈႁၼ်ၵဵင်းသႅၼ် ၽွင်းမိူဝ်ႈမၼ်း တဝ်လႄႇတူၺ်း ၸွမ်း မႄႈၼမ်ႉၶွင် မိူဝ်ႈပီ 1880

ၵဵင်းသႅၼ် (เชียงแสน) ၼႆႉ ပဵၼ် ဝဵင်း ဢၼ်မီး တီႈၼႂ်း ၸႄႈမိူင်းၵဵင်းႁၢႆး၊ ဢၼ်မီး ၽၢႆႇၸၢၼ်း သၢမ်လႅမ်ထွင်းၶမ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵႂႃႇၸူး

ၵႂႃႇတင်း ရူတ်ႉပၢသ်ႉ

လုၵ်ႉဢဝ် ၵဵင်းသႅၼ် ၵႂႃႇၸူး ၵဵင်းႁၢႆး ၼႆႉ မီးရူတ်ႉပၢသ်ႉ ပိုၼ်ႉတီႈ လႅၼ်ႈဝႆႉယူႇ (တၢင်းႁိုင် 2-2.5 မူင်း၊ ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း ဢွၵ်ႇယူႇ 3-4 လမ်းၼႆသေတႃႉ ပေႃးဝႃႈ ရူတ်ႉတဵမ်ယဝ်ႉတႄႉ ဢွၵ်ႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ၊ 37 ဝၢတ်ႇ)။ ရူတ်ႉပၢသ်ႉ ၸိူဝ်းဢၼ်လႅၼ်ႈတီႈၵႆ ၵေႃႈ ၼိုင်ႈဝၼ်း ဢွၵ်ႇယူႇ 3-4 လမ်း၊ ပဵၼ်ၸိူဝ်းဢၼ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ဢၼ်တၢင်းႁိုင် 1.5 ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းမၼ်းတႄႉ ပေႃးပဵၼ်ၶၢဝ်းတၢင်းၵႆၼင်ႇ ၵႂႃႇၸူး ၵဵင်းမႂ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် မိူင်းၵွၵ်ႇ ၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းၸႂ်လိူဝ် တႃႇၵႂႃႇမႃး ၸူး ၵဵင်းႁၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ရူတ်ႉသွင်ထႅဝ်သီသွမ် ဢၼ်မႃးတီႈ မႄႈသၢႆသေ လုၵ်ႉတီႈ သၢမ်လႅမ်ထွင်းၶမ်း သေ ၵႂႃႇၸူး ၵဵင်းသႅၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးသေ တၢင်းႁိုင် မွၵ်ႈ 1 ၸူဝ်ႈမူင်း။ လွၵ်းသဵၼ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း တွၼ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ၸွႆႈသၢင်ႈဢၼ်ၼႆႉ တေလႆႈႁၼ်တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉတီႈႁိမ်း ၶၢင်ႈ တီႈၵိုတ်းရူတ်ႉပၢသ်ႉယူႇ။ ၶိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း လႅပ်ႈတေဢွၵ်ႇယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ ၵၢၼ်ၸွႆႈသၢင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ သၢမ်လႅင်ထွင်းၶမ်း ၸူး ၵဵင်းသႅၼ် ၼႆႉ မၼ်းလႅပ်ႈဢမ်ႇမီး တႃႇသေႇ။ ၵၢၼ်ၸွႆႈသၢင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈမီးၵူၼ်းၶီႇမၼ်း လႄႈ ဢိင်ၼိူဝ်ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်း ၸိူဝ်းမီးၸွမ်း ၼမ်ႉမႄႈၶွင် လႄႈ လႅၼ်လိၼ်မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ သေၵေႃး ၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇ။

တႃးရူတ်ႉပၢသ်ႉ လႄႈ ဢွင်ႈတီႈၵိုတ်း ရူတ်ႉသွင်ထႅဝ်ၼႆႉ မီးတီႈ မိူဝ်ႈပႆႇထိုင် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် (Hwy 1016) ယၢၼ်မွၵ်ႈ 50 မီႇတႃႇ တီႈဢၼ်ပဵၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းႁူပ်ႉ ႁၢင်ႈ T ဢၼ်မီးတီႈၽင်ႇၼမ်ႉမႄႈၶွင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ လိူဝ်သေဝႃႈ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ် မီးရူတ်ႉသွင်ထႅဝ်သေ ဢမ်ႇႁၼ်မီး ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ဢၼ်ၵႂႃႇၸူး ၵဵင်းၶွင် လႄႈ တီႈလတ်းၶၢမ်ႈ လႅၼ်လိၼ်လၢဝ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶၢဝ်းယၢမ်းရူတ်ႉဢွၵ်ႇၼႆႉ မၼ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇ တႃႇသေလႄႈ တွၼ်ႈတႃႇ လွင်ႈတၢင်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းတႄႉ ထၢမ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်လႄႈ။

ၵႂႃႇတင်း ၵႃး

လုၵ်ႉတီႈ ၵဵင်းႁၢႆးသေ ၵႂႃႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် 110 မွၵ်ႈ 30 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇၼႆ တေႁွတ်ႈလႆႈ ၸႄႈတွၼ်ႈယူႇ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ဢဝ်ၽၢႆႇၶႂႃသေ ငွၵ်းၶိုၼ်ႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် 1016 သေ သိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 30 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ။

ၵႂႃႇတင်း ႁိူဝ်း

မီးႁိူဝ်း ဢၼ်ၸၢင်ႈၶီႇလႆႈထိုင် ၵူၼ်း 8 ၵေႃႉ ဢၼ်ၵႂႃႇၸွမ်း ၼမ်ႉမႄႈၶွင် ၵႂႃႇၸူး ၵဵင်းၶွင် (1.5 မူင်း) တေလႆႈပၼ်မွၵ်ႈ 1,500 ဝၢတ်ႇ၊ ဢမ်ႇၼၼ် တေႃႇထိုင် သူပ်းရုၵ်ႉ (သၢမ်လႅမ်ထွင်းၶမ်း) (မွၵ်ႈ 40 မိတ်ႉၼိတ်ႉ)။

တူၺ်း

ႁူင်းၼႄၶွင်မွၼ်ႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ၊ ၵဵင်းသႅၼ်

ၵေႃႈမိူၼ်ၼင်ႇ ၵဵင်းမႂ်ႇၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ တီႈၵဵင်းသႅၼ်ၼႆႉၵေႃႈ မီးဝႆႉ ႁူဝ်ႉဝဵင်း ဢၼ်လွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉ ဝဵင်းၵိုၵ်းပိုၼ်း၊ ဢၼ်ပဵၼ် "ႁူဝ်ႉ" ထူၼ်ႈသီႇၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ် ၼမ်ႉမႄႉၶွင် ၵေႃႉႁဵတ်းဝႆႉပၼ်ယဝ်ႉ။

• ၼွင်ၵဵင်းသႅၼ် (ทะเลสาบเชียงแสน) (လုၵ်ႉတီႈၸႄႈတွၼ်ႈ တီႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် 1016 ဢၼ်ပဵၼ် သၢႆတၢင်း ၵဵင်းသႅၼ်-မႄႈၶျၼ် သေ ယၢၼ် 5 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ။ ပေႃးထိုင်တီႈ ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ 27 ၼႆ ငွၵ်းၽၢႆႇသၢႆႉသေ သိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 2 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇၼႆ တေၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈ ဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႉ။)။ ပဵၼ်ၼွင်ၼမ်ႉလူင် သၽႃႇဝ ဢၼ်မီး သိုင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ ႁၢင်ႈလီ။ ပေႃးထိုင်ၶိင်ႇၶၢဝ်းၵတ်းမႃး ၼူၵ်ႉၸိူဝ်းၶၢႆႉဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႉ မႃးယူႇသဝ်းတီႈၼၼ်ႈတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ 
• ႁူင်းၼႄၶွင်မွၼ်ႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵဵင်းသႅၼ် (พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเชียงแสน) - ☏ +66 53 777102။ ပုတ်ႉ-ဢႃးတိတ်ႉ၊ 09:00-16:00.။ ၶွင်ၵဝ်ႇမွၼ်ႇ၊ လွင်ႈယူႇသဝ်း လႄႈ ပိုၼ်းဝဵင်း။ တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉႁၢင်ႈမိူၼ် ဝၢၼ်ႈ၊ ၶွင်ၶႅၵ်း ပိူင်လၢၼ်ႉၼႃး၊ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈပုတ်ႉထ လႄႈ ၶႅပ်းလိၵ်ႈႁိၼ် ဢိၵ်ႇတင်း ၶူဝ်းပူၺ်ႈၵဝ်ႇမွၼ် တင်းၼမ်။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး မီးတီႈၼႄပႃး ၶူဝ်းၶွင်ပၢႆးမွၼ်း တႆး (ထႆးယႂ်ႇ - ไทยใหญ่)၊ တႆးလိုဝ်း (ไทยลื้อ) လႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူၼ်းၼိူဝ်လွႆ တၢင်ႇၸိူဝ်း။ ၼႂ်းၶွင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃး ၶိူင်ႈတွႆႇတိုင်ႈၽဵင်း၊ ၶိူင်ႈတႃႇလူတ်ႇလႅၼ်းယႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ 
• ဝတ်ႉပႃႇသၵ်း (วัดป่าสัก) (မီးၽၢႆႇတူၵ်း ၵဵင်းသႅၼ် ယၢၼ် 1 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ)။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း သႅၼ်ၽူး လႆႈသၢင်မႃး မိူဝ်ႈပီ 1290 မိူဝ်ႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈမႃး တူၼ်ႈမႆႉသၵ်း သၢမ်ပၢၵ်ႇတူၼ်ႈလႄႈ ၸင်ႇလႆႈႁွင်ႉဝႃႈ ၸိုဝ်ႈမၼ်း ပႃႇသၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းလႆႈပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈလိုဝ်ႈသဝ်း ၶွင် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႃး။ ၵွင်းမူး ႁင်း ၵျွင်းၽြႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢင်ႈလီသေ ပဵၼ်လၢႆးၵဵင်းသႅၼ် လႄႈ ဢၼ်ပဵၼ် ၽၢင်ႁၢင်ႈၽၢႆႇၼွၵ်ႈမၼ်းၵေႃႈ ႁၢင်ႈၶိူင်ႈဝႆႉ ႁၢင်ႈလီႁၢင်ႈငၢမ်းယဝ်ႉ။ ၵွင်းမူးၼၼ်ႉ တၢင်းသုင်မၼ်းမီး 12.5 မီႇတႃႇ တၢင်းၵႂၢင်ႈတီႈတိၼ်မၼ်း မီး 8 မီႇတႃႇ သေ ဢဝ်ထၢတ်ႈတေႃႇ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ထႃႇပၼႃႇဝႆႉၼႆယဝ်ႉ။ 
• ဝတ်ႉၽရႃႉၸဝ်ႈလၢၼ်ႊထွင်ႇ (วัดพระเจ้าล้านทอง) (မီးဝႆႉ တီႈၼႂ်း ဝဵင်း ဢၼ်လွမ်ႉႁူဝ်ႉဝႆႉ)။ ၸဝ်ႈၸၢႆးထွင်ႇငူႇ ၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ် လုၵ်ႈၸၢႆး ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ထီလူၵ်ႇၵရတ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၶုၼ်ၽွင်းငမ်း လၢၼ်ႉၼႃး ထူၼ်ႈ 12 ၼၼ်ႉ လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 1489။ လႆႈလေႃႇႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃး ဢၼ်မီးတၢင်းၼၵ်း 1,200 ၵီႇလူဝ်ႇၵရမ်ႇ၊ တၢင်းၵႂၢင်ႈ 2 မီႇတႃႇ တၢင်းသုင် 3 မီႇတႃႇ သေ လႆႈပၼ်ၸိုဝ်ႈမႃးဝႃႈ ၽရႃႉၸဝ်ႈလၢၼ်ႊထွင်ႇ။ ဢၼ်ပဵၼ်ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးထႅင်ႈတၢင်ႇသူႇ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၽရႃႉၸဝ်ႈထွင်ႇထိပ်ႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢဝ် တွင်းလိူင်သေ လေႃႇႁဵတ်းမႃး ၼင်ႇ လၢႆးသုၵ်ႉၶူဝ်ထႆးယဝ်ႉ။ 
• ဝတ်ႉၽရႃႉထၢၼ်ႈၸေႇတီႇလူင် (วัดพระธาตุเจดีย์หลวง) (မီးတီႈ ၵဵင်းသႅၼ်ဝဵင်းၵဝ်ႇ)။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း သႅၼ်ၽူး ဢၼ်ပဵၼ် ၶုၼ်ၽွင်းၶမ်း ထူၼ်ႈသၢမ် တီႈ မိူင်းၶုၼ်ႁေႃၶမ်းလၢၼ်ႉၼႃး လႆႈၵေႃႇသၢင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပွတ်းၸဝ်ႉ ပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 13 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈဢွင်ႈတီႈၵဝ်ႇမွၼ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃး ၵွင်းမူးၽၢင်ႁၢင်ႈလၢၼ်ႉၼႃး ဢၼ်မီးၼင်ႇႁၢင်ႈႁိင်ႇ၊ တၢင်းသုင်မီး 88 မီႇတႃႇ လႄႈ တၢင်းၵႂၢင်ႈတီႈတိၼ်မၼ်းၼႆႉ မီး 24 မီႇတႃႇ၊ ပဵၼ်ယူင်ႉသၢင်ႈ ဢၼ်ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈ တီႈ ၵဵင်းသႅၼ်။ တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီး ဝိႁၢၼ် လႄႈ ၸေႇတီႇ ဢၼ်ၵဝ်ႇမွၼ်ၼၼ်ႉယူႇ။ 
• ဝတ်ႉၽရႃႉထၢတ်ႈၽႃငဝ်း (วัดพระธาตุผาเงา) (လုၵ်ႉတီႈ ၵဵင်းသႅၼ် ၵႂႃႇ မွၵ်ႈ 4 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ မီးဝႆႉ တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၵႂႃႇ ၵဵင်းၶွင်)။ ပဵၼ် ၵွင်းမူး ဢၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ ႁၢင်ႈႁိင်ႇ ဢၼ်မီးတီႈၼိူဝ် မၢၵ်ႇႁိၼ်လူင်။ တီႈႁိမ်းမၼ်း မီးဝိႁၢၼ် ဢၼ်မီး ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃး ဢၼ်ပဵၼ်ႁွႆးၵဝ်ႇ ႁၢင်ႈၵဵင်းသႅၼ်။ တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီးပႃး ဢွင်ႈတီႈမုင်ႈယဵမ်ႈတူၺ်း မႄႈၶွင် လႄႈ ၵဵင်းသႅၼ်။ ၵျွင်းၽြႃးဢၼ်ၼႆႉ ၸၼ်ၸႂ် ၵူၼ်းထႆး ၸိူဝ်းဢႅဝ်ႇလႄႇ။ ပွတ်းတွၼ်ႈၵျွင်းၽြႃးၼႆႉ လႆႈႁၼ်မီး ဢႃႇယုႇ တီႈဢေႇသုတ်း 700-1,300 ပီ ၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵျွင်းၽြႃးဢၼ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး လၢႆႁူဝ်သိပ်းပီၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉတွၼ်ႈမႃး မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းၶိူဝ်းၶုၼ် လၢႆပွၵ်ႈလၢႆၶႃႇယဝ်ႉ။ 

တီႈၽၢႆႇၼွၵ်ႈ ဝဵင်းလွမ်ႉႁူဝ်ႉၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ ဢွင်ႈတီႈၵဝ်ႇမွၼ် လၢႆတီႈ ၶဝ်ႈပႃး ဝတ်ႉၽရႃႉထၢတ်ႈၽႃငဝ်း (วัดพระธาตุผาเงา)၊ ဢၼ်ပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈၵျၢင်ႉၵမ်တြႃး။ ဝတ်ႉၸေႇတီႇၸဵတ်းယွတ်ႈ (วัดเจดีย์เจ็ดยอด) ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၵတ်းယဵၼ်ၸႂ်၊ ဢၼ်လႆႈပူၼ်ႉၵႂႃႇ ဝတ်ႉၽရႃႉထၢတ်ႈၽႃငဝ်း မွၵ်ႈ 1 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇၼၼ်ႉ။ ဝတ်ႉၽရႃႇထၢၼ်ႈၸွမ်ၶိတ်ႉတီႇ (วัดพระธาตุจอมกิตติ) ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ဝဵင်း လႆႈၵႂႃႇ 1.7 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ လႄႈ ဝတ်ႉသင်ႇၶႃႇၵႅဝ်ႈတွၼ်ႈႁၼ် (วัดสังฆาแก้วดอนหัน) တီႈဢၼ်ၶႅၵ်းတႅမ်ႈႁၢင်ႈပိုၼ်းပုတ်ႉထ ဝႆႉ တီႈၼိူဝ် မၢၵ်ႇဢုတ်ႇ။

ႁဵတ်း

• ပွႆးသၢင်းၵျၢၼ်ႇ လႄႈ ၶႄႉႁိူဝ်းၵၼ် (งานประเพณีสงกรานต์และแข่งเรือเมืองเชียงแสน)။ ၸတ်းႁဵတ်း 13-18 ဢေႇပရႄႇ ၵူႈပီယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းပွွႆးၼႆႉ မီးပႃး ပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈပုတ်ႉထ ၽရႃႉၸဝ်ႈလၢၼ်ႉထွင် ။ မီးပႃး ပၢင်ႁေႃႈႁိူဝ်း ၶႄႉၶဵင်ႇ ဢိၵ်ႇတင်း လွင်ႈလဝ်ႇမူၼ်ႈတူၼ်ႈၸႂ် တၢင်းၵႃႈ ၽိင်ႈငႄႈ။ 

• ပွႆးလွႆၶရတ်ႉထွင် ဝၼ်းပွႆးၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် ပၵ်းယဵမ်ႈဝၼ်းထႆး သေၵေႃႈ ၸတ်းႁဵတ်း တီႈၼႂ်းလိူၼ် ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇယဝ်ႉ။

ၶီႇႁိူဝ်း တီႈၼႂ်း ၼမ်ႉမႄႈၶွင်

ၵိၼ်

ၶဝ်ႈသွႆးပိုၼ်ႉတီႈ တီႈ ၵဵင်းသႅၼ်၊ ႁွင်ႉဝႃႈ "ၶဝ်ႈသွႆးၼမ်ႉၼႃႉ"

လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၶႄႇ တီႈ ၵဵင်းသႅၼ်

ပေႃးႁူဝ်ၶမ်ႈမႃး လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ပိုတ်ႇၸွမ်းၽင်ႇ မႄႈၼမ်ႉၶွင် တီႈၽၢႆႇႁွင်ႇ တၢင်းၽႄ T ၼၼ်ႉ။ ၽိူၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ လဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇၵူၺ်း လႄႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵေႃႈ လူဝ်ႇၼင်ႈ တီႈၼိူဝ်သၢတ်ႇ ဢၼ်သိူဝ်ႇဝႆႉတီႈၼိူဝ်လိၼ် ၼင်ႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ႁဵတ်းၼၼ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၵိၼ်ၶဝ် တႅမ်ႈဝႆႉ ၼင်ႇ ဢိင်းၵလဵတ်ႈ လႄႈ ထႆး။ ၸိမ်းတူၺ်း ၼိူဝ်ၵႆႉလၢမ် လႄႈ ပႃလၢမ် ၶဝ်လႄႈ။

ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပႆႇပူၼ်ႉ ၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈၵႂႃႇ ၽၢႆႇႁွင်ႇ တီႈတၢင်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ မႄႈၼမ်ႉသေ ငွၵ်းၵႂႃႇတၢင်ႇၽၢႆႇၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ် မီး လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် တင်းၼမ် ဢၼ်လႆႈၶိုၼ်ႈႁၢၼ်ႉၶူဝ်လႆ ဢၼ်မီးတီႈ ၽၢႆႇၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉ။ တီႈၵိုတ်းရူတ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉယူႇ။ တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉ ၵၽႄး/လွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပိုၼ်ႉထၢၼ် လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ တၢင်းၵိၼ် ၸိူဝ်းလႆႈတီႈ လၢၼ်ႉတင်းသဵင်ႈ တီႈၼႆႈၼႆႉ ႁူမ်ႈဝႃး မၼ်းငၢႆးမိူၼ်ၵၼ်သေတႃႉ တၢင်းၵိၼ်ပိူင်လူင် တီႈလၢၼ်ႉၽႂ်လၢၼ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၵိၼ်ဝၢၼ်ယူႇတႄႉတႄႉ။ တၢင်းၶႅမ်ႉမၼ်းတႄႉ ၵုမ်ႇထူမ်ႈလီ၊ ၵိုင်ၵႃႈမၼ်းလီသေ ၶဝ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉလီလီ၊ ပေႃးသင်ႇ ၸင်ႇၵႆႈႁဵတ်းပၼ်၊ ၼမ်ႉဝၢၼ်မၼ်း ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၸွႆႈသၢင်ႈၶဝ်ၵေႃႈ ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸႂ် ပီႇယႃႇၶဝ်ၵေႃႈ ၵတ်းလီ။ ၵူၼ်းတူမ်ႈႁုင်ၶဝ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၵုင်မုၼ်ၸွမ်း ၼႃႈၵၢၼ်ၶဝ်ႈဝႆႉယူႇ။

တီႈတေႃႇၼႃႈတင်း လွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ၽင်ႇၼမ်ႉမႂ်ႇ ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဢွၼ်ႇ ၶႂ်ႈဝႃႈ မီးပဵၼ်ၶိုင်ႈ တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် (ပေႃးဝၢႆႇၼႃႈတေႃႇ မႄႈၼမ်ႉၼႆ မီးၽၢႆႇသၢႆႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ)။ တၢင်းၵိၼ်ၶဝ်ၼႆႉ မီးဝႆႉ ဢၼ်ၵုမ်ႇထူၼ်ႈလီသေ ဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်လုၸွမ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵႃႈၶၼ်မၼ်းၵေႃႈ ၶႅမ်ႉ သေ ပီႇယႃႇၶဝ်ၵေႃႈ ၵတ်းလီ။ ၵၢၼ်ၸွႆႈသၢင်ႈၶဝ်ၵေႃႈ ၶႅမ်ႉသေ ၸဝ်ႈၶဝ်မၼ်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၶတ်းၸႂ်ၵၢၼ်တႄႉ။

ၼွၼ်း

လွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း တီႈၵဵင်းသႅၼ်ၼႆႉ မီးဝႆႉလွင်ႈမၵ်းၶၢၼ်း။ တႃႇၶုတ်းႁႃ လွင်ႈမေႃႁၵ်ႉတႄႉ မီးဝႆႉတီႈ သၢမ်လႅမ်ထွင်းၶမ်း ဢၼ်မီး ၽၢႆႇႁွင်ႇ ၵဵင်းသႅၼ် ၼၼ်ႉယူႇ။

• ဢွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း ၵဵင်းသႅၼ် (လုၵ်ႉတီႈ တၢင်းၽႄ T ၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉသေ ပႆၵႂႃႇၽၢႆႇႁွင်ႇ မွၵ်ႈ 5-10 မိတ်ႉၼိတ်ႉ)။ 
• ႁူင်းလႅမ်းလွႆမႄႈၼမ်ႉ ၵဵင်းသႅၼ်။ တၢင်းလိူၵ်ႈ တွၼ်ႈတႃႇ ၵႃႈၶၼ်ပၢၼ်ၵၢင်။ ဢွင်ႈၼွၼ်းမၼ်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ လီလီ၊ သႅၼ်းမၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၢင်ႈႁၢႆႉသေ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ မေႃမိုတ်ႈၵိုတ်း မေႃၸွႆႈထႅမ်။ ႁူင်းလႅမ်းၼႆႉတႄႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸုမ်းထွင်ႈတဵဝ်းၶဝ် ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉယူႇ။ ၽွင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇမီးတီႈၼၼ်ႈ သင်ဝႃႈ ၸုမ်းထွင်ႈတဵဝ်းဢၼ်ယႂ်ႇ ၶဝ်ႈမႃးၼႆတႄႉ ၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ လႆႈၸိုၼ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ၶဝ်တေဢမ်ႇတၢင်းၽၢင်ႉမႅၼ်ႈတူၺ်းထိုင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵေႃႈ တေပဵၼ်လႆႈ။ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ဢွင်ႈၼွၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ မီးတီႈၽၢႆႇၼိူဝ် ဢွင်ႈတီႈ လၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်/ပႃး ၼႆၸိုင် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ သဵင်မေႃးပၼ် ၶႃႇလႃႇဢူဝ်ႇၶေႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႅပ်ႈတေၽႅတ်းတိုၼ်ႇယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ႁူင်းလႅမ်းၶဝ်တႄႉ ပေႃးထိုင် 22:00 မူင်းမႃး ၶဝ်ၶတ်းၸႂ် ႁႂ်ႈယွမ်းသဵင်ပၼ်ယူႇ။ ႁူင်းလႅမ်းၼႆႉတႄႉ ပေႃးဢဝ် ၵႃးၶၼ်ပၢၼ်ၵၢင်ဝႃႈ ပဵၼ်တၢင်းလိူၵ်ႈ ဢၼ်လီသေပိူၼ်ႈယူႇ။ တီႈဢွင်ႈတီႈႁပ်ႉၶႅၵ်ႇၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈၸႂ်ႉလႆႈ ဝၢႆႇၾၢႆႇယူႇ။ 900 baht။ 
• ရီသွတ်ႉ သၢႆလႅတ်ႇ မႄႈၶွင် (Baan Rot Fai) 155 Chiang Saen-Chiang Khong Rd, Wiang (မီးဝႆႉတီႈၼိူဝ် ၼမ်ႉမႄႈၶွင် လႄႈ တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်။ မီးၽၢႆႇၸၢၼ်း တၢင်းၽႄထီႇ (ငွၵ်းၶႂႃ)။) - ☏ +66 81 8465059။ Check-in: ၶဝ်ႈလႆႈ ၵူႈၶၢဝ်း - check-out: 12:00။ မီးတီႈ လႅၼ်လိၼ် ၼမ်ႉမႄႈၶွင် သေ ၸၢင်ႈမုင်ႈတူၺ်း လႄႈ လၢဝ်း လႄႈ မျၢၼ်ႇမႃႇ။ ယွၼ်ႉ သၢႆလူမ်းၵတ်းယဵၼ် လႄႈ ၵၢၼ်ၸွႆႈသၢင်ႈ ဢၼ်ဢုၼ်ၸႂ်သေ တေၸၢင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်းလႆႈ လူမ်ၸႂ်လူမ်ၶေႃး။ တီႈၶွင်ႉတၢင်းသဵင်ႈၼႆႉ မီးတီႈမုင်ႈယဵမ်ႈၵူႈၶွင်ႉ။ တႄႇလိူၵ်ႈဢဝ် ပိုၼ်ႉထၢၼ်မၼ်း၊ ဢွင်ႈၼွၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်သႅၼ်ႈသႂ်ၼႆႉ တႄႇတီႈ 800 ဝၢတ်ႇ တေႃႇ ဢွင်ႈၼွၼ်း ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ၊ ဢၼ်ပဵၼ်ၶွင်ႉရူတ်ႉလဵၼ်း ပၢၼ်သိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉ။ မီးႁိူၼ်းလူင် ဢၼ်ပႃး ၶွင်ႉၼွၼ်း ၼိုင်ႈၶွင်ႉ သွင်ၶွင်ႉ ဢိၵ်ႇတင်း သိုင်ႇၽႆးသေလႄႈ မၼ်းၶႅမ်ႉတွၼ်ႈတႃႇ မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇသင်ႇမၢႆဝႆႉထႃႈသေ ပႆၶဝ်ၵႂႃႇတႄႉ ၵႃႈၶၼ်မၼ်း တေသုင်ဝႆႉ။ 800 ဝၢတ်ႇ။ 
• ဢွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်း ၸၼေႇၶျၢၼ်း (လုၵ်ႉတီႈ တၢင်းၽႄ T ၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉသေ ပႆၵႂႃႇၽၢႆႇႁွင်ႇ မွၵ်ႈ 5-10 မိတ်ႉၼိတ်ႉ)။ ၶွင်ႉဢၼ်ပႃးၽတ်ႉလူမ်း တႄႇ 250 ဝၢတ်ႇ။ 
• ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း တၼ်ၵုၼ် (လုၵ်ႉတီႈ တၢင်းၽႄ T ၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉသေ ပႆၵႂႃႇၽၢႆႇႁွင်ႇ မွၵ်ႈ 5-10 မိတ်ႉၼိတ်ႉ)။ ဝၢႆႇၾၢႆႇ လႄႈ ၵႃႇၾီႇ လႆႈလၢႆလၢႆ။ ဢွင်ႈၼွၼ်း 99 ဝၢတ်ႇ။ 

ၵႂႃႇထႅင်ႈ

• ၵဵင်းၶွင် - တွၼ်ႈတႃႇ လတ်းၶၢမ်ႈ လႅၼ်လိၼ် ၵႂႃႇၸူး မိူင်းလၢဝ်း
• ၵဵင်းႁၢႆး - ပဵၼ်ဝဵင်းလူင် တီႈၼႂ်း တွၼ်ႈၼႆႉ
• သၢမ်လႅမ်ထွင်းၶမ်း - တီႈတူၺ်းယႅမ်ႈ ဢၼ် မိူင်းထႆး၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ လႄႈ မိူင်းလၢဝ်း မႃးႁူပ်ႉၵၼ်
• မႄႈသၢႆ - ဝဵင်းၽၢႆႇႁွင်ႇသုတ်း ၶွင် မိူင်းထႆး
• ၾႄႇရီႇ ၸွမ်းသၢႆၼမ်ႉမႄႉၶွင် တီႈၼႂ်းၵႄႈ လႅၼ်လိၼ် ၶွင် လၢဝ်း လႄႈ မျၢၼ်ႇမႃႇ (တွၼ်ႈတႃႇၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇ ဝီႇသႃႇ တႃႇ မိူင်းသွင်မိူင်းၼၼ့်) ၵႂႃႇၸူး ၸိင်ႁူင်၊ မိူင်းၶႄႇ