ဝဵင်းတူပ်းမိုဝ်း (မၢၼ်ႈ: တမူးမြို့ ; ဢိင်းၵလဵတ်ႈ: Tamu ; သဵင်ဢွၵ်ႇ [Topmue]) ဢၼ်ၵူၼ်းယူႇသဝ်း မီး 44,000 (2014) ၼႆႉ ပဵၼ် ဝဵင်းပၵ်းလုမ်းၸႄႈဝဵင်း ႁင်း ၸႄႈဝဵင်းတူပ်းမိုဝ်း၊ ၸႄႈတွၼ်ႈတူပ်းမိုဝ်း၊ ၸႄႈတိူင်းၸႄႈၵႅင်း၊ မိူင်းမျၢၼ်ႇမႃႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မီးဝႆႉၸမ်ၵၼ် တင်း ထုင်ႉမၼိပူႇရ၊ မိူင်းဢႃႇသမ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တင်း လႅၼ်လိၼ် မၼိပူႇရသေ ၵႆယၢၼ်ၵၼ်မွၵ်ႈ လၵ်းလိူဝ်လိူဝ်သေ တွၼ်ႈတႃႇ မိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ဝဵင်းၶၼ်ႈလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ဝဵင်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ။
လီပွင်ႇၸႂ်ဝႆႉ
မႄးထတ်းတူပ်းမိုဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းလႅၼ်မိူင်းသေ ပဵၼ်ႁူးၶဝ်ႈ ၸူး ၸႄႈမိူင်းမၼိပူႇရ ၶွင် ဢိၼ်းတီးယႃး၊ တေႃႇၼႃႈၵၼ်တင်း မူဝ်ႇရေး ပွတ်းၽၢႆႇဢိၼ်းတီးယႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းပဵၼ်တီႈ ၸႅၵ်ႇၽႄ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီး မိူင်းထႆး လႄႈ မိူင်းၶႄႇမႃး ဢၼ်တႃႇ တေႃႉသူင်ႇၸူး ဢိၼ်းတီးယႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းၼႇႉ ၵမ်ႉၼမ်တႄႉ ၵူၼ်းၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းၶိူဝ်းၶျၢင်း ၶဝ်ယူႇသဝ်းသေ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတၢင်ႇတီႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးယူႇသဝ်းယူႇ။ ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်တီႈ တၢင်ႇလၢတ်ႈဝႆႉတႃႇ တၢင်းရူတ်ႉလဵၼ်း တႃႇၵပ်းသိုပ်ႇ မိူင်းသွင်မိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၵႂႃႇၸူး
မႄးထတ်းတင်းရူတ်ႉပၢသ်ႉ
မႄးထတ်း- 1 တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉ လႄႈ ရူတ်ႉဝႅၼ်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းပူဝ်ႇၶျူၵ်ႉ (ၽၢႆႇၶႂႃၵၢတ်ႇတူပ်းမိုဝ်း)။
ၸွမ်းၼင်ႇ မိူဝ်ႈလိူၼ်မေႇ 2019 ၼၼ်ႉ သၢႆၵၢၼ်ရူတ်ႉပၢသ်ႉ လႄႈ ဝႅၼ်ႇ ဢၼ်လဵၼ်ႈ တူပ်းမိုဝ်း လႄႈ တႃႈလိူဝ်ႇ ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉၵူႈဝၼ်း မီးဝႆႉတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် သၢႆၵၢၼ်ရူတ်ႉ တူပ်းမိုဝ်း လႄႈ တႃႈၵုင်ႈ ၼၼ်ႉတႄႉ သွင်ဝၼ်းဢွၵ်ႇၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။ လုၵ်ႉတီႈ ၵၢတ်ႇလိုဝ်းသေၵေႃႈ မီးသၢႆၵၢၼ်ရူတ်ႉ ၵႂႃႇမႃး ၵူႈဝၼ်းယူႇ။
ၵႂႃႇၸူး မူဝ်ရေး
မႄးထတ်းရူတ်ႉပၢသ်ႉ ဢၼ်လဵၼ်ႈၼိူဝ်တၢင်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ မၼိပူႇရ်မႃး တီႈ တႃးရူတ်ႉပၢသ်ႉ တီႈ ဢိၼ်ႇၽႃႇ ၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇယၢၼ် 06:30, 07:00 သေ ၽႅဝ်ႁွတ်ႈတီႈ မူဝ်ရေး 13:00 မူင်းယဝ်ႉ။
ၸွၼ်ႇ
မႄးထတ်းပႆတၢင်းလႄႇ
မႄးထတ်းတီႈၵၢင်ဝဵင်းတူပ်းမိုဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈပႆႇတၢင်းသေၵေႃႈ ဢႅဝ်ႇလႄႇလႆႈယူႇ။
ဢႅဝ်ႇလႄႇတင်း တုၵ်ႉတုၵ်ႉ
မႄးထတ်းၶၢဝ်းတၢင်း လုၵ်ႉတီႈ လႅၼ်ႇလိၼ် လႄႈ ၵၢင်ဝဵင်းၼႆႉ လႅပ်ႈတေလႆႈပၼ် မွၵ်ႈ 2,000-3,000 ၵျၢပ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ၼမ်ႉၵတ်ႉ မေႃသဵတ်ႈသေၵေႃႈ ၶၼ်မၼ်းတေတိူဝ်းထုၵ်ႇလိူဝ်ၼႆႉယူႇ။
ဢႅဝ်ႇလႄႇတင်း ရူတ်ႉထိပ်ႇ
မႄးထတ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸၢင်ႈယိမ်ရူတ်ႉထိပ်ႇ ၵႃႈတီႈ 1 လၢၼ်ႉရူတ်ႉထိပ်ႇ။
တူၺ်း
မႄးထတ်းႁဵတ်း
မႄးထတ်းသိုဝ်ႉ
မႄးထတ်းၵိၼ်
မႄးထတ်းဢွၵ်ႉ
မႄးထတ်းတီႈၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ မီးဝႆႉ လၢၼ်ႉၶၢႆပီႇယႃႇၼႂ်းမိူင်း လၢႆတီႈသေ ပဵၼ်တီႈ ၵူၼ်းၸၢႆးၶဝ် ဢွၵ်ႇလႄႇ သေ တူၺ်းထီႇဝီႇ။