သုၶူဝ်းထႆး

သုၶူဝ်းထႆး (สุโขทัย) ၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းဢွၼ်ႇ (ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း 35,713) ဢၼ်မီးတီႈ မိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇ တွၼ်ႈတႂ်ႈ၊ မီးၽၢႆႇႁွင်ႇ ၵုင်းထဵပ်ႈ ယၢၼ် 427 ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸၼ်ၸႂ်တီႈဝဵင်းၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ် ဝဵင်းၵဝ်ႇမွၼ်ႇ သုၶူဝ်းထႆး ဢၼ်လုဢၼ်လႅဝ်၊ ဢၼ်ပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈ ၶူဝ်းပူၺ်ႈလူၵ်ႈၵမ်ႇၽႃႇ ယူႇၼႅတ်ႇသၵူဝ်ႇ။ တီႈပွင်ႇၸိုဝ်ႈဝဵင်းမၼ်းတႄႉ ပဵၼ် "လွင်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်း ၶွင် ႁူဝ်မိူင်းသႂ်" ၼႆယဝ်ႉ။

ပွင်ႇၸႂ်

ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈပုတ်ႉထ ဢၼ်မီးမႃးႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ တီႈၼႂ်း သူၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း

ဝတ်ႉမႁႃႇထၢတ်ႈ ၽွင်းလႆႈႁၼ် ၶၢဝ်းၵၢင်ၶမ်ႈ

ပိုၼ်း

သုၶူဝ်းထႆး မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၼႆႉ ပဵꧣ်မႃး ဝဵင်းလူင်ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၶွင် 'မိူင်းႁေႃၶမ်း သုၶူဝ်းထႆး ပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်ယၢဝ်း ဢၼ်လႆလူင်းၵႂႃႇ မိူင်းလၢဝ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လႄႈ မိူင်းထႆးပွတ်းတူၵ်း တေႃႇထိုင် မိူင်းမလေး။ ၽေႃႈၶုၼ်သီ ဢိၼ်ႇထရထိတ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၽူႈတႄႇတင်ႈ သၢႆၶိူဝ်းၶုၼ် ၽရရုင်းၼၼ်ႉ ၵေႃႉ လႆႈတႄႇတင်ႈ မိူင်းႁေႃၶမ်းမႃး မိူဝ်ႈပီ 1238 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းပဵၼ် မိူင်း ဢၼ်မီးလွင်ႈႁူမ်ႇငမ်းမႃးၼိူဝ် ၵူၼ်းသယႅမ်ႇဝၢႆးလင် လႄႈ မိူင်းႁေႃၶမ်းထႆး မႃး တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယူႇ။ တီႈၼႂ်းပိုၼ်းၽိင်ႈထုင်းထႆး ၼႆႉ မီးမႃး ဝႃႈ ရမ်ၶမ်းႁႅင် ဢၼ်ပဵၼ် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ထူၼ်ႈသၢမ် ၶွင် သၢႆၶိူဝ်းၶုၼ် ၽရရုင်း ၼၼ်ႉ ၵေႃႉၶိုင်သၢင်ႈ ဝဵင်းလူင် မႃးတီႈ သုၶူဝ်းထႆး ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ၶူင်သၢင်ႈ တူဝ်မႄႈလိၵ်ႈထႆးမႃးသေ ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်လီ တီႈ ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းထႆး၊ ပိူင်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း လႄႈ တီႈ ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ်လႄႈ ပဵၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းထႆးၶဝ် ၼပ်ႉယမ်ဝႆႉၵႃႈၶၼ်မၼ်းယဝ်ႉ။

ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ၵျွင်းၽြႃး လႄႈ တီႈမၢႆတွင်း ၶွင် ၸႄႈမိူင်း တႄႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၶိုၼ်းမႄးၵုမ်းဝႆႉသေ ဢၼ်ပဵၼ် သူၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း သုၶူဝ်းထႆး ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ တီႈၼႂ်း သဵၼ်ႈမၢႆ ယူႇၼႅတ်ႇသၵူဝ်ႇ ၼၼ်ႉ မၼ်းႁူမ်ႇငမ်းဝႆႉပၼ် ဢွင်ႈတီႈၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈ တႃႇ လၢႆႇဢွင်ႈလၢႆတီႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈ လီၶဝ်ႈၸႂ်ထႅင်ႈ တၢင်ႇၸိူဝ်းတႄႉ ၶဝ်ႈပႃး ႁွင်ႈၼႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ရမ်ၶမ်းႁႅင်၊ သူၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ရမ်ၶမ်းႁႅင်၊ သူၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ သရိသတ်ၶျၼလၢႆး လႄႈ ႁၢင်ႈႁေႃၶမ်း လႄႈ ဝတ်ႉမႁႃႇထၢတ်ႈ။

ရႃႇသီႇၽိင်ႈၾႃႉ

တႃႇတင်းပီၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီယူႇယူႇ၊ ပေႃးပဵၼ် ၶၢဝ်းၵတ်း ၼႂ်းလိူၼ် ၼူဝ်ႇဝႅမ်ႇပႃႇ-ၾႅပ်ႇဝႃႇရီႇ ၼၼ်ႉတႄႉ တီႈသုၶူဝ်းထႆး ၼႆႉ တိူဝ်းလီယူႇလူမ်ၸႂ်လီယဝ်ႉ။

ၵႂႃႇၸူး

ၵႂႃႇတင်း ႁိူဝ်းမိၼ်

သၢႆၵၢၼ်မိၼ် Bangkok Airways လုၵ်ႉဢဝ်တီႈ တႃႈႁိူဝ်းမိၼ် သုဝၼ်ႇၼၽူမ်း (BKK) ၵုင်းထဵပ်ႈ သေ မိၼ်ၸူး တႃႈႁိူဝ်းမိၼ် သုၶူဝ်းထႆး (THS) ၵူႈဝဵင်း၊ ဢၼ်ၶိုၼ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇၸူး လမ်းပၢင်း (LPT)။ ပေႃးလုၵ်ႉတီႈ ၵုင်းထဵပ်ႈသေ တႄႇၵႂႃႇၼႆ တေတႄႇတူၵ်းၸူဝ်ႈ 1,700 ဝၢတ်ႇ (1 ၸူဝ်ႈမူင်း 20 မိတ်ႉၼိတ်ႉ)၊ ၵႂႃႇ/မႃး လမ်းပၢင်း တႄႇ 1,100 ဝၢတ်ႇ (မွၵ်ႈ 40 မိတ်ႉၼိတ်ႉ)။

ဢႄးဢေးသျႃးၼႆႉ မီးသၢႆၵၢၼ်မိၼ်ၵူႈဝၼ်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ တႃႈႁိူဝ်းမိၼ် တွၼ်းမိူင်း ၵုင်းထဵပ်ႈ (DMK) မိၼ်ၸူး တႃႈႁိူဝ်းမိၼ် ၽိသၼုလူၵ်ႈ (PHS)။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈသင်ႇမၢႆထႃႈ မႂ်တိုတ်းႁူမ်ႈၵၼ် တင်း ဢႄးဢေးသျႃး တႃႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း လုၵ်ႉဢဝ် DMK တေႃႇ သုၶူဝ်းထႆး။ မၼ်းတေၶဝ်ႈပႃး ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢၼ်မိၼ် (1 ၸူဝ်ႈမူင်း) လႄႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ၼိူဝ်လိၼ် (30 မိတ်ႉၼိတ်ႉ) ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်းတၢင်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၵႂႃႇၸူး ရီသွတ်ႉ ထရပူးရီး တီႈ သုၶူဝ်းထႆး (1 ၸူဝ်ႈမူင်း 40 မိတ်ႉၼိတ်ႉ)။

ၵႂႃႇတင်း ရူတ်ႉလဵၼ်း

ၶီႇရူတ်ႉလဵၼ်း (ဢၼ်ၽႂ်း) (လုၵ်ႉတီႈ ၵုင်းထဵပ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၵဵင်းမႂ်ႇ 7 ၸူဝ်ႈမူင်း) ၸူး ၽိသၼုလူၵ်ႈ လႄႈ လုၵ်ႉတီႈၼၼ်ႈ ၶိုၼ်းၶီႇ ရူတ်ႉပၢသ်ႉ (1 ၸူဝ်ႈမူင်း)။ ၶီႇတုၵ်ႉတုၵ်ႉ ၵႂႃႇၸူး တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉ တေတူၵ်းၸူဝ်ႈ 60 ဝၢတ်ႇ။

ၵႂႃႇတင်း ရူတ်ႉပၢသ်ႉ

တီႈသုၶူဝ်းထႆးၼႆႉ ၵူၺ်းမီး တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝႃႈ ဝဵင်းၵဝ်ႇ လႄႈ ဝဵင်းမႂ်ႇၼႆႉၸၢင်ႈႁွတ်ႈၽႅဝ်လႆႈၵူႈတီႈ ငၢႆႈငၢႆႈယဝ်ႉ။ တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉ ၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈ ၽၢႆႇၼွၵ်ႈဝဵင်းသေ ပေႃးၶီႇ တုၵ်ႉတုၵ်ႉၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းတႄႉ တေလႆႈပၼ်ယူႇ 50-60 ဝၢတ်ႇ (ပေႃးပဵၼ် ထႅၵ်ႇၸီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈတႄႉ 40)။ လုၵ်ႉတီႈ တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉ ဝဵင်းမႂ်ႇသေ ၶီႇရူတ်ႉတေႃႉသူင်ႇၵၢင်လၢႆ ဢၼ်ႁွတ်ႈထိုင် ၵၢင်ဝဵင်း ဝဵင်းမႂ်ႇၼၼ်ႉ တေလႆႈပၼ် 15 ဝၢတ်ႇ။

လုၵ်ႉတီႈ ၵုင်းထဵပ်ႈ

ရူတ်ႉပၢသ်ႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၵုင်းထဵပ်ႈ တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉ မူဝ်ၶျိတ်ႉ (တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းၸူဝ်ႈမူင်း 07:00-13:30၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ဢွၵ်ႇဝၢႆးဝၼ်း၊ ယူႇ 30 မိတ်ႉၼိတ်ႉ ဢွၵ်ႇတိၵ်းတိၵ်း 20:00-22:30၊ တူၺ်း ၶပ်ႉမၢႆ)။

ဢၼ်ပဵၼ် ရူတ်ႉပၢသ်ႉဢႄးၵွၼ်း ထၢၼ်ႈၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉ Wintour Travel (378 ဝၢတ်ႉ) လႄႈ Phitsanulok Yanyon Tour (တႄႇ 328 ဝၢတ်ႇ) ၵေႃႉႁဵတ်းၵၢၼ်ယဝ်ႉ။

လုၵ်ႉတီႈ ၵဵင်းမႂ်ႇ

ရူတ်ႉပၢသ်ႉ ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈ တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉလူင်သေၼၼ်ႉ ဢဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်း 4 ၸူဝ်ႈမူင်း။ ဢၼ်ပဵၼ် ရူတ်ႉပၢသ်ႉထၢၼ်ႈသွင် ဢၼ်တိူဝ်းၶၼ်ထုၵ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ယွၼ်ႉတီႈၵိုတ်းမၼ်း ၼမ်လႄႈ တေႁိုင်ယူႇ မွၵ်ႈ 5 ၸူဝ်ႈမူင်းၶိုင်ႈ။ (ၸွမ်းၼင်ႇ မိူဝ်ႈပီ 2017 လိူၼ်မေႇၼၼ်ႉ ၵႃႈၶၼ်တီႈ Wintour ၼႆႉ လႆႈပၼ် 195 ဝၢတ်ႇ)။

လုၵ်ႉတီႈ မႄႈသွတ်ႇ

လုၵ်ႉတီႈ တႃႈရူတ်ႉ ဢၼ်မီးတီႈ ၽၢႆႇလင်ၵၢတ်ႇၼၼ်ႉသေ မီးဝႆႉ မီႇၼီႇပၢသ်ႉဢွၼ်ႇ ဢၼ်လႅၼ်ႈပၼ်ယူႇ။ ၶၢဝ်းတၢင်းၼႆႉ တေႁိုင် 3 ၸူဝ်ႈမူင်းသေ တီႈၼိူဝ်သၢႆတၢင်းၼၼ်ႉ လႆႈလတ်းၶၢမ်ႈ တၢၵ်ႇ။ 130 ဝၢတ်ႇ။

လုၵ်ႉတီႈ ​ၽိသၼုလူၵ်ႈ

ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေၶႂ်ႈၵႂႃႇ သုၶူဝ်းထႆးၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် သုၶူဝ်းထႆးမႂ်ႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉ ပၢသ်ႉ ဢၼ်ၵႂႃႇတင်းသွင်တီႈ (လႄႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၵႂႃႇၸူး ပၢႆတၢင်း တင်းသွင်တီႈ)။

ပၢသ်ႉဢႄးၵွၼ်း ၼႆႉ ၶႂ်ႈဝႃႈ ဢွၵ်ႇၵူႈမူင်း၊ လုၵ်ႉတီႈ တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉလူင် (မၢႆ 1) သေ ဢွၵ်ႇ ၶၢဝ်း 06:00-18:00သေ တၢင်းႁိုင် 1 ၸူဝ်ႈမူင်း တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 58-ၵီႇလူဝ်ႇမီႇတႃႇ။ ၵူၼ်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈသတ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၸၢင်ႈပဝ်ႇယူႇ။ 39 ဝၢတ်ႇ။

မီႇၼီႇဝႅၼ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉလူင် (မၢႆ 1) သေဢွၵ်ႇၵေႃႈ မီးဝႆႉ။ 50 ဝၢတ်ႇ။

သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းမၢၵ်ႈၼႆတႄႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈလုၵ်ႉတီႈတီႈ တႃႈရူတ်ႉလဵၼ်းသေၵေႃႈ ၶီႇ တုၵ်ႉတုၵ်ႉၵႂႃႇၵမ်းသိုဝ်ႈသေ တေတူၵ်းၸူဝ်ႈ 1,000 ဝၢတ်ႇ (ၵႃႈၶၼ်ပိူင်တၢႆၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ် တႅမ်ႈပႃႉဝႆႉတီႈ ၽၢႆႇၼႃႈ တႃႈရူတ်ႉလဵၼ်း)။

ၸွၼ်ႇ

လုၵ်ႉတီႈ 1 တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉ သေ ပႆၵႂႃႇၸူး ဝဵင်းသုၶူဝ်းထႆးမႂ်ႇ လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 15 မိတ်ႉၼိတ်ႉ၊ ပႆၵႂႃႇၸွမ်း တီႈ သဵၼ်ႈတၢင်းဝူၺ်ႇႁၢင်ႈ ဢၼ်မီးတီႈ ၽၢႆႈၼႃႈ တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉၼၼ်ႉ (ၵူၼ်းၶတ်းရူတ်ႉတုၵ်ႉတုၵ်ႉ ၶဝ်တေမွၵ်ႇလၢတ်ႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇဝႃႈ တႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေပႆၵႂႃႇ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ၼႆယဝ်ႉ)။ တွၼ်ႈတႃႇႁႃႁၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ ဢွၵ်ႇတီႈ ၽၢႆႇၼႃႈ တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉသေၵေႃႈ ပႆၵႂႃႇသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈ (ၽၢႆႇဢွၵ်ႇ) မွၵ်ႈ လၢႆမီႇတႃႇ ႁၢၼ်ႉတေႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁွတ်ႈၽႅဝ် တီးလၢၼ်ႉ ဢၼ်မီး ၽၢႆႇၼႃႈ တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉ။ တီႈၼၼ်ႈ တေမီး 2 သဵၼ်ႈတၢင်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ ၵႂႃႇၸွမ်းၼင်ႇ ၽၢႆႇသၢႆႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇ (ၸၢၼ်း) သေၵေႃႈ တေလႆႈလတ်း တူင်ႈၼႃး လႄႈ ႁိူၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉၵႂႃႇမွၵ်ႈ 350 မ. ၼၼ်ႉၼႆ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေႁွတ်ႈထိုင် သဵၼ်ႈတၢင်းၶွၼ်ႇၵရိတ်ႉ၊ သိုပ်ႇၵႂႃႇသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ ၵႂႃႇထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 320 မ. ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေႁွတ်ႈထိုင် "ႁူင်းလိုဝ်ႈသိုဝ်ႉ မၢႆ 4"။ ငွၵ်းၽၢႆႇၶႂႃႇသေ ၵႂႃႇမွၵ်ႈ 200 မ. ၼၼ်ႉၼႆ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေႁွတ်ႈထိုင် ၸရွတ်ႇဝိထီထွင်း၊ ဢၼ်ပဵၼ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဢၼ်မီး ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်းတင်းၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

တွၼ်ႈတႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇၸူး ဝဵင်းၵဝ်ႇ ဢၼ်မီး ၽၢႆႇၼွၵ်ႈဝဵင်း ယၢၼ် မွၵ်ႈ 15 ၵမ. ၼၼ်ႉ တုၵ်ႉတုၵ်ႉၶဝ် တေယွၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ 600 ဝၢတ်ႇယဝ်ႉ။ ၵႃႈၶၼ်ဢၼ်မၢၼ်ႇမၼ်းတႄႉ 300 ဝၢတ်ႇ သေ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ် တွၼ်ႈတႃႇ ၶၢဝ်းယၢမ်းၸမ်လိုၼ်းသုတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈၼၼ်ႈသေ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႂ်ႈၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈ ဢၼ်ပဵၼ်တီႈၼႂ်း ဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႉတႄႉ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉ တေၵႂႃႇသူင်ႇပၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ တႃႇတင်းဝၼ်းၼႆတႄႉ 600 ဝၢတ်ႈၵေႃႈ ၵိုင်ႇယူႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။

သၵူႇတႃႇ ၸိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈၶၢတ်ႈလႆႈတီႈ သွႆႈပေရဝဵတ်ႉၼၢတ်ႉ၊ ၵူၺ်းမီးတီႈ ၽၢႆႇလင် 3 ပႃး 64000 ဢၼ်မီးႁိမ်းၶူဝ် သုၶူဝ်းထႆးမႂ်ႇ ၼၼ်ႉ။ လႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မိူၼ်တၢင်းဢၼ်မႂ်ႇ သေ ၶဝ်တူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃးလႆႈလီလီ။ ၵႃႈၶၢတ်ႈမၼ်းတႄႉ 1 ၸူဝ်ႈမူင်း 60 ဝၢတ်ႇ၊ တႃႇတင်းဝၼ်း တႄႉ တေလႆႈပၼ် 250 ဝၢတ်ႇ (တေလႆႈဢၢပ်ႈၶိုၼ်း 20:30)၊ တွၼ်ႈတႃႇ 24 ၸမ. တႄႉ တေလႆႈပၼ် 300 ဝၢတ်ႇယဝ်ႉ။

သိုဝ်ၵမ်ႇမၢၵ်ႇၶိူဝ် #1 သွင်ထႅဝ် ၼၼ်ႉ လႅၼ်ႈဝႆႉယူႇ တီႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်း ၸရွတ်ႇဝိထီထွင်း လႄႈ လႅၼ်ႈပၼ်ၸူးပႃး တႃႈရူတ်ႉပၢသ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၵႂႃႇတၢင်းလတ်းတႄႉ ၶၢဝ်းတၢင်းၼႆႉ မီး 3 ၵမ. သေ တေထုၵ်ႇတူၵ်းၸူဝ်ႈ 10 ဝၢတ်ႇ။

ၶီႇသွင်ထႅဝ် ၵႂႃႇၸူး ဝဵင်းၵဝ်ႇ

သွင်ထႅဝ် သီသွမ်ႇ ဢၼ်ယႂ်ႇ ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၸူး သုၶူဝ်းထႆးၵဝ်ႇ ဢွၵ်ႇတီႈ တႃႈလူတ်ႉပၢသ်ႉ (ႁႃတူၺ်းပၢႆႉတမ်း ဢၼ်ဝႃႈ “ၵၢတ်ႇ-ဝဵင်းၵဝ်ႇး“) လႄႈ ဢၼ်တွင်းလႆႈလီတႄႉ မီးတီႈ ၶၢင်ႈတၢင်း 4 တီႈလူတ်ႉပၢသ်ႉၵိုတ်း ဢၼ်ၵႂႃႇၸူး သုၶူဝ်းထႆးၵဝ်ႇ တီႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်း ၸရူဝ်တဝိထီထွင်း၊ တေႃႇၼႃႈၵၼ်တင်း 7-Eleven (တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီးပၢႆႉ တီႈၵိုတ်း လူတ်ႉပၢသ်ႉ)မီး ၽၢႆႇတူၵ်းၶူဝ် ယၢၼ် မွၵ်ႈ 200 မ.။ ၶဝ်ၵႂႃႇၵိုတ်းတီႈ ၽၢႆႇၶႂႃ တီႈႁူးၶဝ်ႈၸူး တွၼ်ႈၵၢင် သူၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သွင်ထႅဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးဝႆႉၼဵၼ်ၵိုတ်း (သဵင်တွႆႇႁိင်ႇ) တီႈၽၢႆႇၼိူဝ် တီႈၼင်ႈၼၼ်ႉသေ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႂ်ႈလူင်းတီႈႁိမ်းလႂ်ၵေႃႈ မိူဝ်ႈၸမ်ထိုင်တီႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈၼဵၵ်းၼဵၼ်ၼၼ်ႉသေ ၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းႁေႃႈလူတ်ႉ လႆႈႁူႉၸွမ်းဝႃႈ တေ လူင်းတီႈလႂ် ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ ၵႃႈၶၼ်မၼ်းတႄႉ 30 ဝၢတ်ႇ (ၸွမ်းၼင်ႇ လိူၼ်မၢတ်ႉၶ်ျ 2024၊ ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉတီႈ ပႅၼ်ႈ တီႈၼိူဝ် လူတ်ႉပၢသ်ႉ)။

ပေႃးၶိုၼ်းၶီႇ သွင်ထႅဝ်သီသွမ်ႇသေ ပွၵ်ႈမႃးၵေႃႈ မွၵ်ႇ/ၵူတ်ႇထတ်း တင်း ၵူၼ်းႁေႃႈလူတ်ႉသေ လၢတ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶႂ်ႈလူင်းတီႈလႂ်ၼႆလႄႈ၊ ၵူၼ်းႁေႃႈလူတ်ႉမၢင်ၸိူဝ်း တေ ၶပ်ႉၶိုင်ပၼ် သၢႆတၢင်းၶဝ် ႁႂ်ႈမၼ်းမႅၼ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ။

တူၺ်း

ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈပုတ်ႉထ တီႈ ဝတ်ႉမႁႃထၢတ်ႈ

ၼိူၼ်းပရသၢတ်ႇ

ဝတ်ႉသီသဝၢႆ

ဝတ်ႉသီသီ

ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း ထႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈႁူမ်ႈၵၼ် တီႈ ၽၢႆႇၼႃႈ တီႈမၢႆတွင်း ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ရမ်ၶမ်းႁႅင်

ဝတ်ႉသေရသၵ်ႇ

ဝတ်ႉသူၼ်ၶၢဝ်

ဝတ်ႉတရၽင်းငိူၼ်း

ဝတ်ႉၶျၼသူင်ၶရၢမ်

ဝတ်ႉထရၽင်းထွင်း ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း

ႁွင်ႈၼႄ ၸိုင်ႈမိူင်း ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းရမ်ၶမ်းႁႅင်

ဝတ်ႉၽရၽၢႆလူင်

ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈလူင်ပုတ်ႉထ တီႈ ဝတ်ႉသီၶျုမ်ႈ

ဝတ်ႉသၽၢၼ်ႁိၼ်

ၶဝ်ၽရပူတ်ႇၼွႆႉ

ဝတ်ႉၸေႇတီႇငၢမ်း

ဝတ်ႉမင်းၵွၼ်ႊ

ဝတ်ႉပႃႇမၢၵ်ႇမူင်ႈ

ႁေႃထေဝႃလႆးမႁႃၵသဵတ်ႇ

ဝတ်ႉတိုၵ်ႇ

ဝတ်ႉသီထူၼ်ႈ

ဝတ်ႉၶွၼ်ႈလႅင်ႊ

ဝတ်ႉတူၼ်ႈၸၼ်ႇ

ဝတ်ႉၶျေတုၽူၼ်

ဝတ်ႉသီၽိၸိတ်ႇၵိရတိၵၼ်လယရမ်

ဝတ်ႉၸၢင်ႉလွမ်ႉ

ဝတ်ႉတရပင်ထွင်းလၢင်

သူၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း သုၶူဝ်းထႆး (ထႆး: อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย) (မီးၽၢႆႇဢွၵ်ႇ သုၶူဝ်းထႆးမႂ်ႇ ယၢၼ် 14 ၵမ.)။ ဢၼ်ၼႆႉ လႆႈပဵၼ် ဝဵင်းလူင် မိူင်းႁေႃၶမ်း သုၶူဝ်းထႆး တႄႇဢဝ် ပီ 1238 တေႃႇ 1438 လႄႈ မီးဝႆႉ ဢဝ်ၵဝ်ႇၵႄႇၼမ် မိူဝ်ႈပၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူႈမိူင်းမိူင်းၵေႃႈ လႆႈႁပ်ႉယိုၼ် လွင်ႈလမ်ႇလွင်ႈမၼ်းသေ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၶူဝ်းပူၺ်ႈၵမ်ႇၽႃႇ UNESCO ယဝ်ႉ။ ဝဵင်းၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီးဢၼ် ၵူၼ်းထူဝ်းရိတ်ႉၶဝ် သူၼ်ၸႂ်ၶဝ်ႈၸႂ်သေ ဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႄးၵုမ်းမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ပီ 1960 မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းလႆႈ ထိင်းသိမ်းမႃးလီလီ ၵဵပ်းဝႆႉ သႅၼ်ႈသႅၼ်ႈသႂ်သႂ်ႇ။ လွင်ႈၵၢၼ်မႄးၵုမ်းဢၼ်ယႂ်ႇဢၼ်လူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈၽၢင်ႉႁၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ႁုၼ်ႁၢင်ႈပုတ်ႉထ လႄႈ လွင်ႈလုလႅဝ် ၸိူဝ်းမီးတီႈၼႂ်း တွၼ်ႈၵၢင်မၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈယိၼ်းႁၼ် ၵဵင်ႈပဝ်ႇဝႆႉ။ ဢွင်ႈတၢင်ႇၸိူဝ်းတႄႉ လွင်ႈမႄးၵုမ်းႁၢမ်ႉဢေႇဝႆႉလႄႈ ပေႃးဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ဢမ်ႇမီးမၢႆဝႆႉၼႆ ၸၢင်ႈတေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတိူဝ်ႉၶိူၵ်ႈၺႃး ၶူဝ်းၵဝ်ႇၵႄႇ ၸိူဝ်း ဢၼ်ဢမ်ႇ ၶၢမ်ႇတိူဝ်ႉၶိူၵ်ႈလႆႈၼၼ်ႉယူႇ။

သၢႆႉတ်တင်းသဵင်ႈၼႆႉ တၢင်းၵႂၢင်ႈဢေႇရိယႃႇမၼ်း တေမီးယူႇမွၵ်ႈ 70 ၵမ² (~27 လွၵ်းလၵ်း) လႄႈ ဢၼ်လုလႅဝ် ၶဝ်ႈပႃး 193 ဢၼ်ယဝ်ႉ။ သူၼ်ၼႆႉ ၸႅၵ်ႇဝႆႉ ဢွင်ႈတီႈ 5 တီႈ- သုၼ်ၵၢင်၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပွတ်းတူၵ်း လႄႈ တီႈပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈတွၼ်ႈပွတ်းၵၢင်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ လွင်ႈလုလႅဝ်ပိူင်လူင် လႄႈ ႁွင်ႈၼႄပိုၼ်း။ တီႈလုမ်းမႂ်တိုတ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်လႆႈ ၾရီး။ ၵူႈဢွင်ႈတီႈၼႆႉ လႆႈပၼ်ၵႃႈၶဝ်ႈတူၺ်း ၼိုင်ႈတီႈ 100 ဝၢတ်ႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မႂ်တိုတ်းဢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်သေပၼ်လႆႈၼၼ်ႉ လႆႈၵိုတ်းၵႂႃႇ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 2020 ၸၼ်ႇဝႃႇရီႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵႃႈၶဝ်ႈဢွင်ႈတီႈ ၼိုင်ႈတီႈၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၼႆ တူၵ်းၸူဝ်ႈ 100 ဝၢတ်ႇသေ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းထႆးတႄႉ တေ လႆႈပၼ် 20 ဝၢတ်ႇယဝ်ႉ။ ၵႃႈလူတ်ႉၵေႃႈ လႆႈပၼ်ႁင်းမၼ်း၊ လႅင် 10 ဝၢတ်ႇ၊ လူတ်ႉၶိူင်ႈ 30 ဝၢတ်ႇ။ သူၼ်ၼႆႉ ပိုတ်ႇၵူႈဝၼ်း တႄႇဢဝ် 06:30 တေႃႇ 19:30 (ပေႃးဝၼ်းသဝ် ထိုင် 21:00)။

ပႆတိၼ်ၸွၼ်ႇတူၺ်း တီႈသုၼ်ၵၢင် လႄႈ တီႈပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ႁိုင် 6 ၸူဝ်ႈမူင်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈၼၼ်ႈၼႆႉ မီးပႃး လူတ်ႉလဵၼ်းၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ပႃးၵူၼ်းသပ်းလႅင်းၼႄ ဢၼ်လႆႈပၼ် 60 ဝၢတ်ႇ။ လွၵ်းလၢႆးဢၼ်ၶႅမ်ႉသေပိူၼ်ႈ တႃႇတူၺ်း ဢၼ်လုလႅဝ်ၵဝ်ႇၵႄႇ ၼၼ်ႉ ၶီႇ လႅင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢင်ႈၶၢတ်ႈလႅင် ၵႃႈတီႈ လၢၼ်ႉဢၼ်တေႃႇၼႃႈၵၼ်တင်း ႁူးၶဝ်ႈ တီႈၼႂ်းသူၼ်ၼၼ်ႉလႆႈယူႇ။

ၶၢဝ်းယၢမ်းဢၼ်ၶႅမ်ႉသုတ်း တႃႇတူၺ်း လွင်ႈလုလႅဝ်ၵဝ်ႇၵႄႇၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ပဵၼ်ၽွင်း တိုၵ်ႉၵတ်းလီယဵၼ်လီ လႄႈ ဢွၼ်တၢင်း မိူဝ်ႈလူတ်ႉပၢသ်ႉ ပႆႇႁွတ်ႈ၊ ၶၢဝ်းတဵင်ႈဝၼ်း ၽွင်းၶဝ် ၵိၼ်ၶဝ်ႈဝၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် 16:00။

ယဝ်ႉၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈ လွင်ႈထႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈ ပဵၼ်လွင်ႈယႂ်ႇၼႆၸိုင် ဢၼ်လူဝ်ႇမၢႆတွင်းဝႆႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ဝတ်ႉဝိႁၢၼ်ၵျွင်းၽြႃးၵမ်ႉၼမ်ၼႆႉ ဝၢႆႇၼႃႈၵႂႃႇ ၽၢႆႇတၢင်းဢွၵ်ႇလႄႈ ပေႃးဝႃႈ တဵင်ႈဝၼ်းမႃးၸင်ႇထႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈၼႆတႄႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေလႆႈယူႇၼႂ်းလႅတ်ႇသေ ထႆႇႁၢင်ႈယဝ်ႉ။

တီႈ ဝႅပ်ႉသၢႆထတ်းသၢင် မၢင်ၸိူဝ်း လႆႈထတ်းသၢင် ၵျွင်းၽြႃးဝႆႉ မီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်၊ မၢင်းၸိူဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇတႅမ်ႈဝႆႉ ၸႅင်ႈၸႅင်ႈလႅင်းလႅင်း။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ တေ ဢမ်ႇၽၢင်ႉမႅၼ်ႈၺႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇ ၵႃႈတီႈၼၼ်ႉ တင်းသဵင်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ႉလႆႈ ဝႆႉၽၢင်ႉ ၶေႃႈထတ်းသၢင်ႈၸိူင်ႉၼၼ်ၽွင်ႈလႄႈ။

သူၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း သုၶူဝ်းထႆး (တွၼ်ႈၵၢင်)

သူၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်း သုၶူဝ်းထႆး တွၼ်ႈၵၢင် ၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃး တီႈမၢႆတွင်း 22 ဢၼ် ဢၼ်မီးဝႆႉ တီႈၼႂ်း ယူင်ႉသၢင်ႈ ဢၼ်ႁူဝ်ႉဢုတ်ႇသီႇၸဵင်ႇ။ ႁူဝ်ႉၽၢႆႇႁွင်ႇ လႄႈ ၽၢႆႇၸၢၼ်းၼႆႉ တၢင်းယၢဝ်းမီး 2000 မ. လႄႈ ႁူဝ်ႉ တၢင်းဢွၵ်ႇ လႄႈ တၢင်းတူၵ်းၼႆႉ မီး 1600 မ. ယဝ်ႉ။ တီႈႁူဝ်ႉ သီႇၼႃႈသီႇၽၢႆႇၼၼ်ႉ မီးၽၵ်းတူႁူးၶဝ် တီႈ ၼႃႈလႂ်ၼႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။5 ၽၵ်းတူ ၵမ်းၽႅင်ႁၵ်ႇ (ၽၵ်းတူ ၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇ)။ , 6 ၽၵ်းတူသၼ်လူင် (ၽၵ်းတူ ၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇ)။ , 7 ၽၵ်းတူၼမူဝ်း (ၽၵ်းတူ ၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်း)။ , 8 ၽၵ်းတူ ဢေႃ (ၽၵ်းတူ ၼႃႈတၢင်းတူၵ်း)။ 

ၵိၼ်

ၼွၼ်း

ပွင်ပဵၼ်ပၼ်လႆႈ