ပွတ်းတူၵ်း ၵုင်းထဵပ်ႈ

ပွတ်းတူၵ်း ၵုင်းထဵပ်ႈ ၼႆႉ ပဵၼ် ထုင်ႉဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ ဢၼ်ၵႂၢင်ႈၵႂၢင်ႈ ဢၼ်မီႈတီႈ မိူင်းထႆး ပွတ်းၵၢင် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် ၸွမ်း ၵၢတ်ႇၼိူဝ်ၼမ်ႉ၊ လၢႆးယူႇသဝ်း ၸၢတ်ႈပၢၼ်ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈ၊ တီႈမုင်ႈသႃႇ သၽႃႇဝ လႄႈ သၢႆတၢင်းလူတ်ႉလဵၼ်းၶုၼ်တၢႆ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။

ဝဵင်းလူင်

• 1 ၵၢၼ်ၸၼပူးရီး — ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်ၸွမ်း ၶူဝ် မီးၼိူဝ် ၼမ်ႉၶႂၢႆး၊ ႁူင်းၼႄ သိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇ ပွၵ်ႈသွင်၊ သုၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လႄႈ ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇ
• 2 ၼၶွၼ်းပထူမ် — ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်မီး ၵွင်းမူးသုင်သုတ်း တီႈၼႂ်းလူၵ်ႈ
• 3 ရၢတ်ႉၶျ်ပူးရီး — မီးဝႆႉ သဵၼ်ႈတၢင်း ထူဝ်းရိတ်ႉ၊ ႁူင်းၼႄ လႄႈ တီႈမုင်ႈသႃႇသၽႃႇဝ
• 4 သမုတ်ႇသႃၶွၼ်း — ႁူႉၸွမ်း တၢင်းၵိၼ်ပၢင်ႇလၢႆႇ လႄႈ မၢၵ်ႇမႆႉ
• 5 သမုတ်ႇသူင်ၶၢမ်း — ႁူႉၸွမ်း ၼင်ႇ မႄႈၶလွင် လႄႈ ႁိူဝ်း၊ ၵၢတ်ႇမႄႈၶလွင်
• 6 သင်ၶလပူးရီး — ဝဵင်းလိုၼ်းသုတ်း မိူဝ်ႈပႆႇ ၶၢမ်ႈၸူး ၽြႃးသၢမ်သူႇ

ပၢႆတၢင်း တၢင်ႇၸိူဝ်း

• 1 ဢမ်ၽဝႃ — တီႈပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၵၢတ်ႇၼိူဝ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင်တႄႉတႄႉ
• 2 တမ်ၼိူၼ်သတုၵ်ႇ — ၵၢတ်ႇၼိူဝ်ၼႆႉ၊ ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈတႃႇထႆႇၶႅပ်းႁၢင်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ယိၼ်းႁၼ်ဝႃႈ လႆႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉတႃႇ ထူဝ်းရိတ်ႉၶဝ်
• 3 သူၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢႄႇရဝၢၼ်ႇ — ၼမ်ႉတူၵ်းတၢတ်ႇႁၢင်ႈလီ ဢႄႇရဝၢၼ်ႇ ၸဵတ်းၸၼ်ႉ
• 4 ၽြႃးသၢမ်သူ — ပဵၼ်တီႈ ၶၢမ်ႈမိုဝ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၼႂ်းၵႄႈ မိူင်းထႆး လႄႈ မျၢၼ်ႇမႃႇ
• 5 ၵၢတ်ႇလူတ်ႉလဵၼ်း မႄႈၶလွင် — ၵၢတ်ႇ ဢၼ်မီး တီႈၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်း လူတ်ႉလဵၼ်း

တူၺ်း

ၵူႈၼႂ်ၵူႈၼႂ်ၼႆႉ ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈၼႄတၢင်း ထူဝ်းရိတ်ႉၶဝ်ၼႆႉ လုၵ်ႉဢဝ်တီႈ ၵုင်းထဵပ်ႈသေၵေႃႈ ၼႄတၢင်း တွၼ်ႈတႃႇ ၵၢတ်ႇၼိူဝ်ၼမ်ႉ ၼႆႉယူႇ။ တမ်းၼိူၼ်သတုၵ်ႉ ၼႆႉ ပဵၼ်တီႈ ထူဝ်းရိတ်ႉၶဝ် ဢႅဝ်ႇလႄႇတင်းၼမ်ယဝ်ႉ၊ တီႈ ဢမ်ၽဝ ပဵၼ်တီႈ ၸၼ်ၸႂ် ၶၢဝ်းဝၼ်းတၼ်းယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်ၸၼပူးရီး ၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ် တီႈထွင်ႈတဵဝ်း တႃႇ ၶူဝ် တီႈၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉၶႂႄ လႄႈ ႁူင်းၼႄသိုၵ်းၵမ်ႇၽႃႇ ပွၵ်ႈသွင်။ ၼၶွၼ်းပထူမ် ၼႆႉၸမ်ႉ ႁူႉၸွမ်း ၵွင်းမူး ၼၶွၼ်းပထူမ် ဢၼ်ပဵၼ် ၵွင်းမူးသုင်သုတ်း တီႈၼႂ်းလူၵ်ႈ။ ၵၢၼ်ထွင်ႈတဵဝ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ တီႈၵုင်းထဵပ်ႈၼႆႉ ၶဝ်ၸၢင်ႈၸတ်းၵၢၼ်ပၼ် တႃႇၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇ ဢွင်ႈတီႈ လီၶဝ်ႈၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းၵႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းလဵဝ်ယူႇ။

တီႈၼႆႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ယူႇႁၢင်ႇသေ မီး တူင်ႈၼႃႈ သုတ်းသၢႆတႃ၊ ၼွင်လဵင်ႉၵုင်ႈ လႄႈ သူၼ်မၢၵ်ႇမႆႉမၢၵ်ႇတွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ပေႃးၶီႇ သၢႆလူတ်ႉလဵၼ်း မႄႈၶလွင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်လူတ်ႉလဵၼ်းၵႂႃႇထိူင်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ ၵုင်းထဵပ်ႈၵႂႃႇၸူး သမုတ်ႇသူင်ၶၢမ်း ၼၼ်ႉၵႂႃႇၼႆ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈၼႆႉ တေလႆႈႁၼ် တီႈမုင်ႈသႃႇ ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇယူႇ။ ၶဝ်ႈပႃး လွင်ႈလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၶီႇႁိူဝ်း တီႈဝၢၼ်ႈတမ်ႇငႃႈ ၶွင် သမုတ်ႇသူင်ၶၢမ်းယူႇ။ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇၵႂႃႇ ၽၢႆႇတူၵ်းၼႆ တေပဵၼ် ၼႃႈလိၼ်သၼ်လွႆၵႂႃႇယူႇ။ ၵၢၼ်ၸၼပူးရီး ၼႆႉ မၼ်းမိူၼ်ၼင်ႇ တီႈ တၢင်းၽႄ တွၼ်ႈတႃႇ တီႈမုင်ႈသႃႇ သၽႃႇဝ လႄႈ လုၵ်ႉတီႈၼႆႈသေ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸၢင်ႈၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႈ သူၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ဢႄႇရဝၼ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၼမ်ႉတူၵ်းသႂ်ႇယူၵ်းၼွႆႉ လႆႈယူႇ။